Στη θεραπεία Gestalt (gestalt σημαίνει ολότητα) ο άνθρωπος απαρτίζεται από τον εαυτό του ως νους, ψυχή και σώμα και από το περιβάλλον μέσα στο οποίο γεννήθηκε και εξακολουθεί να υπάρχει, την οικογένεια, το σχολείο την εργασία, τη πόλη, το χωριό, τη χώρα.) θεωρούμε ότι ο άνθρωπος που έρχεται για βοήθεια αναζητά τρόπους να σχετιστεί με το περιβάλλον του, με τους άλλους και να μπορεί να εκφράσει τα συναισθήματά του πιο άμεσα στο εδώ και τώρα. Μέσα από τη διαδικασία της σχέσης που αναπτύσσεται με τον θεραπευτή, οι τρόποι που μπλοκάρει και απογοητεύει τον εαυτό του γίνονται ξεκάθαροι κι έτσι μπορεί να βοηθηθεί στο να βρει νέους τρόπους έκφρασης και επαφής με τους άλλους. Αυθορμητισμός, επίγνωση, ευελιξία, συναισθηματική ανταπόκριση, έκφραση, ικανοποίηση, συναισθηματική κοντινότητα και οικειότητα με τους άλλους, παρουσία, αυτουποστήριξη, δημιουργικότητα είναι κάποιες από τις αξίες που στη θεραπεία gestalt συνθέτουν την υγεία, τη χαρά, τη ζωή. 

 

Στη σύγχρονη εποχή η αποξένωση από τους άλλους από τον εαυτό μας και τη φύση είναι κάτι που μας αφορά όλους στο δυτικό κόσμο.Οι περισσότεροι άνθρωποι θα υπέφεραν λιγότερο αν υπήρχε ένα γενικότερο ενδιαφέρον για περισσότερο ειλικρινή διάλογο μεταξύ των ανθρώπων. έτσι δουλειά του θεραπευτή είναι να δημιουργήσει την ατμόσφαιρα προκειμένου η στάση προς το διάλογο να μπορεί να σπείρει και να ανθίσει. Χρειάζεται ο θεραπευτής να πάει πιο πέρα από τεχνικές να θεραπεύσει το μεταξύ, αυτό που δε φαίνεται.

Η ανθρώπινη ψυχή λαχταρά για επαφή! πάνω από όλα διψά για ειλικρινή επαφή. Ο διάλογος είναι στη ψυχή του ανθρώπου. Ο διάλογος με την υπαρξιακή έννοια, συναντιόμαστε ο καθένας μέσα από τη διαφορετικότητα του. Χωρίς το διάλογο δεν είμαστε ολοκληρωμένοι. Ο καθένας μας διψά για να συναντηθεί με τον άλλο να αναγνωριστεί μέσα στη μοναδικότητα του, πλήρης και ευάλωτος. Λαχταράμε να μας εκτιμήσουν οι άλλοι για αυτό που είμαστε.

Μιλώντας για διάλογο δεν αναφερόμαστε στην ομιλία αλλά στη στάση του θεραπευτή στην επίγνωση και στο άνοιγμα προς το νιάσιμο για τον μοναδικό άλλον άνθρωπο και προς την ανθρώπινη σύνδεση μαζί του. Μιλάμε για τη στάση γνήσιου συναισθήματος/αίσθησης/εμπειρίας του άλλου ως ατόμου όχι ως αντικειμένου και με επιθυμία να «ακούσω» την εμπειρία του χωρίς να τη κρίνω. Την επιθυμία να ακούσω αυτό που δε λέγεται και να δω αυτό που δε φαίνεται, το μυστήριο της συνύπαρξης μας.

Το παράδοξο του ανθρώπινου πνεύματος είναι ότι : δεν είμαι ολοκληρωτικά ο εαυτός μου μέχρι να με αναγνωρίσει κάποιος άλλος ως μοναδικό. και ο άλλος χρειάζεται την αναγνώριση μου προκειμένου να ολοκληρωθεί στη δική του μοναδικότητα. είμαστε αναπόφευκτα αλληλοεξαρτώμενοι (οπτική του πεδίου: όλα τα φαινόμενα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα μεταξύ τους και ως μέρος ενός αχανούς δικτύου αλληλεπιδράσεων που ονομάζεται πεδίο). Η εκτίμηση μου στον άλλο ως μοναδικό φέρνει την εκτίμηση στον εαυτό μου ως μοναδικό. Η αμοιβαία αυτή σχέση είναι το έδαφος, η βάση στη θεραπεία γκεστάλτ.Η θεραπεία γκεστάλτ εστιάζει στην εμπειρία του ανθρώπου που έρχεται για βοήθεια και στη διαδικασία της σχέσης που αναπτύσσεται ανάμεσα στο θεραπευτή και στο θεραπευόμενο.

Ο στόχος της θεραπείας  είναι να ξαναβρεί ο άνθρωπος τον αληθινό εαυτό του μέσα από τον αυθόρμητο και ελεύθερο σχηματισμό μορφών. Στη θεραπεία γκεστάλτ θεωρούμε ότι η ικανότητα να σχηματίζουμε και να καταστρέφουμε καλές μορφές έχει πρωταρχική σημασία για την υγεία. ελεύθερα δε σημαίνει με βάση τις προσωπικές μας ανάγκες τους πόθους τις επιθυμίες και τα ενδιαφέροντα. Ελεύθερα σημαίνει να ακολουθήσουμε τη μορφή όπου μας πηγαίνει, παραδίδοντας τον εαυτό μας ολοκληρωτικά στη λειτουργία της.

Π.χ. Αν δε σας αρέσει η ταινία που βλέπετε και χάσετε το ενδιαφέρον σας για αυτή η βιωματική μορφή που τη συνοδεύει θα είναι διάχυτη, χωρίς καθαρό περίγραμμα και χωρίς ζωντάνια. Ίσως θα της λείπει εντελώς η αίσθηση της συνοχής. αρχίζετε να σκέφτεστε να βγείτε από την αίθουσα, ή μπαίνετε σε ονειροπολήσεις άλλων καταστάσεων που θα προτιμούσατε να κάνετε. Το να αναγκάσετε τον εαυτό σας να μείνει να προσέξει δεν είναι λύση.κάτι τέτοιο δημιουργεί μια τεχνητή μορφή κάτι που αποτελεί αντίφαση όρων μια διασπασμένη μορφή όχι ενοποιημένη. Σκεφτείτε τώρα πόσες φορές τη μέρα ή πόσες φορές στη ζωή σας σε σημαντικά ή καθημερινά πράγματα λειτουργείτε με αυτό τον τρόπο. λειτουργώντας έτσι σταδιακά απομακρυνόμαστε όλο και περισσότερο από τον αληθινό εαυτό.

Η έλλειψη υγείας είναι μια λειτουργία που δεν είναι ελεύθερη. Αντί να είμαστε ολόκληροι είμαστε αποκομμένοι από τα ουσιαστικά μας μέρη, διασπόμαστε στα δυο: στα μέρη του εαυτού μας που αναγνωρίζουμε και σε εκείνα που απωθούμε και απαρνούμαστε και βλέπουμε και τον κόσμο με τον ίδιο τρόπο, καλό και κακό, παράδεισο και κόλαση, άσπρο και μαύρο, εμείς και οι άλλοι, σώμα και νους, εβραίος και άραβας. και μετά ενισχύουμε αυτόν τον κατακερματισμό ώστε να τον διατηρήσουμε αγνοώντας ό,τι δε ταιριάζει με τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα και φτιάχνοντας μάλιστα περίτεχνες πλάνες που τον στηρίζουν.

Πως ο θεραπευτής θα βοηθήσει στο να αρχίσει να ξαναβρίσκει τον αληθινό εαυτό και να ξαναμπορεί να σχηματίζει υγιείς μορφές.

επίγνωση

Η διαδικασία αναγνώρισης αυτού που σκεφτόμαστε και αυτού που αισθανόμαστε, νιώθουμε ή κάνουμε. Η επίγνωση βασίζεται στο προφανές. Συγκεντρώνεται στις κινήσεις, στάσεις, γλωσσικά σχήματα, φωνή, χειρονομίες, αλληλεπιδράσεις του ατόμου. Υπάρχουν σύμφωνα με τον Perls τρείς ζώνες επίγνωσης: του εαυτού, του κόσμου (του άλλου) και αυτού που είναι ανάμεσα. Η αύξηση της επίγνωσης αποτελεί το πυρήνα της θεραπείας Gestalt.Η ανάπτυξη αυτή συνδέεται με την εμπειρία. Το άτομο μπορεί πιο εύκολα να έρθει σ΄επαφή, να αισθανθεί, να περιγράψει κάθε παρούσα κατάσταση παρά να την ερμηνεύσει. Ο θεραπευτής επιδιώκει να επιταχύνει την επίγνωση μέχρις ότου αφυπνιστεί η ευθύνη του πελάτη για αυτό που σκέφτεται, αισθάνεται, κάνει.

Φαινομενολογία: Η λέξη φαινομενολογία προέρχεται από την ελληνική λέξη «φαινόμενο» που σημαίνει ό,τι αντιλαμβάνομαι γίνεται μέσω των αισθήσεων.

Οι Φαινομενολόγοι υποστηρίζουν:

ό,τι βιώνω είναι η πραγματικότητα για μένα, είναι ο τρόπος με τον οποίο ερμηνεύω τον κόσμο. Ό,τι βλέπω, μυρίζω, ακούω... το ερμηνεύω με βάση αυτό που είμαι. Έτσι δεν υπάρχει σωστή ή λάθος ερμηνεία παρά η δική μου και η δική σου. μας ενδιαφέρει τι γίνεται, πως γίνεται κι όχι γιατί.

Πως μπορεί να εστιάσει ο θεραπευτής στο μπλοκάρισμα;

Μέσα από:

(1) τι κάνει το σώμα: η γλώσσα του σώματος, πως είναι η εμφάνιση, πως ακούγεται η φωνή, πως κάθεται, ποια μέρη του σώματος κινούνται. Αυτή είναι μια άμεσα παρατηρήσιμη συμπεριφορά και μπορεί ο θεραπευόμενος  να κατευθυνθεί στο να δει τι κάνει. Εστιάζοντας σε αυτό μπορεί  να δει το τρόπο με τον οποίο μπλοκάρει για π.χ. το θυμό του κι αυτό μέσα από την επίγνωση. Έτσι ο καλυμμένος θυμός ονομάζεται και αναγνωρίζεται ως κάτι που ανήκει στον εαυτό. Η αναγνώριση αυτή επιτρέπει την εναρμονισμένη και κατάλληλη έκφραση του θυμού.

(2) τι σκέφτεται: η σκέψη, η φαντασία, η ονειροπόληση, οι πεποιθήσεις, οι συμβολικές αναπαραστάσεις. Τα κομμάτια αυτά δεν μπορεί να είναι άμεσα παρατηρήσιμα μπορούν όμως να προσεγγιστούν μέσα από τη φαντασία και τη δραματοποίηση. Έτσι ο θεραπευτής μπορεί έπειτα να δουλέψει με τα συναισθήματα, τις κινήσεις όπως αυτά προέκυψαν μέσα από τη δραματοποίηση για π.χ. ενός διαλόγου του θεραπευόμενου με τον πατέρα του.  

(3) τι συμβαίνει ή δε συμβαίνει στις σχέσεις με τους άλλους: το άτομο έχει συγκεκριμένα μέσα με τα οποία έρχεται σε επαφή με τους άλλους για π.χ. βλέποντας, ακούγοντας, αγγίζοντας κτλ. Άν πούμε ότι ένας από τους βασικούς στόχους της θεραπείας είναι να δει ο θεραπευόμενος  τι κάνει ως αντίδραση στην επικοινωνία που προσπαθούν να έχουν οι άλλοι μαζί του τότε μοιάζει ιδιαίτερα σημαντικό να δει πως ο ίδιος μπλοκάρει την επαφή και μέσα από το πείραμα να βρει τρόπους που βελτιώνουν την επαφή.

Όλα αυτά βέβαια συμβαίνουν μέσα στη θεραπευτική σχέση, ( I-Thou διάλογος),που βασίζεται στην αυθεντικότητα. Αυτό σημαίνει να μπαίνει ο θεραπευτής όσο πιο ολοκληρωτικά μπορεί στην εμπειρία του πελάτη, χωρίς να τον κρίνει, να αναλύει, να ερμηνεύει ενώ ταυτόχρονα διατηρεί την αίσθηση της δικής του αυτόνομης ξεχωριστής παρουσίας. Κι αυτό αποτελεί τη πεμπτουσία της φαινομενολογίας.

ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ

1. Αισθήσεις: η εμπειρία στο εδώ και τώρα αρχίζει με τις αισθήσεις

2. Χρόνος: η πραγματικότητα είναι πάντα το τώρα

3. Χώρος : το ¨εδώ¨  ορίζεται από το χώρο που καταλαμβάνει το άτομο και από τις αισθήσεις στο ¨τώρα¨. 

4. Διαδικασία: η προσωπική πραγματικότητα του καθένα δεν είναι ποτέ στατική. Το άτομο είναι συνεχώς σε μια διαδικασία. Μόνο σε καταστάσεις παθολογίας ¨παγώνει¨ η ενέργεια.

5. Εξατομίκευση: η εμπειρία του εδώ και τώρα δε συμβαίνει στο κενό. Ανήκει σε κάποιον. Κανένας δε μπορεί να ζήσει τη ζωή του άλλου.

6. Εγκυρότητα της εμπειρίας: το περιεχόμενο της εμπειρίας είναι σημαντικό για τον ίδιο που ζει την εμπειρία. Δεν υπάρχει καλή ή κακή επίγνωση. Ακόμη κι από την επίγνωση μιας κατάστασης όπως της βαρεμάρας για π.χ. Μπορεί κάποιος να προχωρήσει σε βαθύτερη επίγνωση.

Εδώ και τώρα

Εδώ και τώρα: τι αντιλαμβάνομαι στη παρούσα στιγμή. Άς ξεκινήσουμε από το εδώ και τώρα λοιπόν εστιάζοντας στη διαδικασία που συμβαίνει κάθε στιγμή στη ζωή μας. Φανταστείτε το σα κύκλους που μόλις τελειώνει ο ένας αρχίζει ένας άλλος.

Καθώς κάθομαι εδώ και έρχομαι σε επαφή με το τι νιώθω στο στομάχι μου, η μορφή που μέχρι τώρα ήταν η δουλειά που κάνω αυτή τη στιγμή, αρχίζει να θαμπώνει. Καθώς η επίγνωση μου αλλάζει και γίνεται πείνα αρχίζω να κινητοποιούμαι στο να κάνω κάτι για να ταίσω τον εαυτό μου. Η μορφή της δουλειάς που έκανα σταδιακά ξεθωριάζει και στρέφομαι προς τη νέα μορφή: το φαγητό. Αφήνω τη δουλειά και αυτή γίνεται πια το φόντο, περνάει πίσω. Στους υγιείς ανθρώπους αυτή η διαδικασία είναι ανεμπόδιστη και με ροή, όχι ενοχλητική ή παρεμβατική. Η μια ανάγκη διαδέχεται την άλλη, ο φυσικός ρυθμός της ζωής δημιουργεί ανάγκες.

Κάθε άνθρωπος θα πρέπει να είναι ικανός να έχει πλήρη επίγνωση των αναγκών του και να δρα με βάση αυτές. Θα πρέπει να είναι σε θέση να εισάγει τον εαυτό του στο περιβάλλον με όλες του τις δεξιότητες και τις πηγές προκειμένου να πάρει για τον εαυτό του αυτό που χρειάζεται. Καθώς ικανοποιείται χάνει το ενδιαφέρον του προσωρινά σε μια κατάσταση και προχωρά στο επόμενο που θα τραβήξει τη προσοχή του. (όπως τα μωρά)

Οι περισσότεροι όμως έχουμε μάθει να αναβάλλουμε την ικανοποίηση κάποιων αναγκών μας για χάρη μακροπρόθεσμων στόχων. Θα κάνω υπομονή για να πάρω αυτό το σπίτι, αυτή τη δουλειά……

Το ενδιαφέρον για την ικανοποίηση των αναγκών δεν υπονοεί κάποια φιλοσοφία ηδονισμού. Υποστηρίζει ότι ο άνθρωπος είναι σε επίγνωση του τι συμβαίνει μέσα του και κάνει κάτι γι΄αυτό. Θα νιώθει καλύτερα για τον εαυτό του από ότι ο άνθρωπος που δεν έχει επίγνωση ή αναβάλλει να ικανοποιήσει τον εαυτό του. Οι εφαρμογές αυτού είναι τεράστιες. Αν ξέρω τι θέλω δε θα ψάξω στους άλλους για να μου πουν τι θα κάνω. Ούτε θα προβάλλω τις ανάγκες μου στους άλλους (πχ είμαι θυμωμένη κ λέω ότι ο άλλος είναι). Θα με βοηθήσει να πάρω την ευθύνη για τις πράξεις μου που θα μου φέρουν ικανοποίηση στη ζωή μου κ θα με βοηθήσουν να είμαι παρούσα στη ζωή μου, να γεύομαι και να καταλαβαίνω, να είμαι σε επαφή με το χρόνο που φεύγει.

Όταν ένα άλλο άτομο μου λέει κάτι που με θυμώνει και δεν αναλαμβάνω την ευθύνη να μοιραστώ το θυμό μου, θα μείνω με την αίσθηση ότι κάτι αιωρείται. Αυτό θα συμβεί είτε γιατί δεν έχω επαφή με το θυμό μου ή γιατί το να το εκφράσω εμπεριέχει ρίσκο. Το να μοιραστώ το θυμό μου είναι πολύ καλύτερο από το να μη τον εκφράσω καθόλου. Η καθυστερημένη έκφραση είναι δύσκολο να διαχειριστεί γιατί και τα 2 μέρη έχουν ξεθυμάνει από τη πρωταρχική εμπειρία.( έχει μπαγιατέψει)

Γυρνώντας πάλι στην επίγνωση, στην επαφή, στο συντονισμό στο τώρα. Αν βάλω ένα δίσκο σε ένα πικ απ ο ήχος  ακούγεται όταν έρχεται σε επαφή ο δίσκος με τη βελόνα. Δεν ακούγεται ούτε πριν ούτε μετά. Συμβαίνει στο τώρα. Σα μια μουσική είναι όταν συντονιζόμαστε με τον εαυτό μας, με τις ανάγκες μας, με το τώρα μας.

 

Συχνά βέβαια αφήνουμε το τώρα και ασχολούμαστε με το μέλλον  με προετοιμασίες, προγραμματισμούς, διαβεβαιώσεις, σιγουριά ότι δεν μας επιφυλάσσει κάτι κακό το μέλλον. Προσπαθούμε να κρατηθούμε από την ομοιομορφία, τη ρουτίνα στη ζωή. Κάτι που εμποδίζει κάθε δυνατότητα ανάπτυξης ή αυθόρμητης συμπεριφοράς. Προτιμάμε την ομοιομορφία στη ζωή μας δίνοντας μας μια ψευδαίσθηση ζωής.

Στην ομοιομορφία δεν υπάρχει εδώ και τώρα. Είναι σα να περπατώ πάνω από τη θάλασσα κι ενώ είναι τόσο δροσερή και θέλω τόσο να κολυμπήσω στα κρυστάλλινα νερά κρατιέμαι στο να τη κοιτώ από μακριά, όπως και τη ζωή μου.

Η σημαντικότητα και η εφαρμογή του ζω στο τώρα (έτσι κι αλλιώς μόνο αυτό έχω. Αν το σκεφτούμε κανείς δε μου έχει υποσχεθεί ότι θα έχω και μια επόμενη στιγμή) ενισχύεται και από τις έννοιες :

Αυτορύθμιση-ετερορύθμιση. Σύμφωνα με τη πρώτη ο οργανισμός αφήνεται ελεύθερος να αναλάβει τη φροντίδα του χωρίς την ανάμειξη των έξω. Αυτό είναι το πιο σημαντικό. Η συνειδητότητα αυτή καθαυτή μπορεί να είναι θεραπευτική. Έχοντας πλήρη συνειδητότητα αντιλαμβάνομαι τη δυνατότητα που έχει ο οργανισμός για αυτορύθμιση, μπορώ να αφήσω τον οργανισμό να αναλάβει δράση χωρίς να ανακατεύομαι χωρίς να παρεμβαίνω. Μπορώ να βασίζομαι στη σοφία του οργανισμού, ο οποίος είναι φτιαγμένος να ζει στο εδώ και τώρα όπως τα παιδιά. ¨Εχουμε λοιπόν αυτή την ικανότητα όταν γεννιόμαστε, τη χάνουμε όμως καθώς μεγαλώνουμε και μεγαλύτερη αξία αποκτούν οι προσδοκίες των άλλων, η επιβεβαίωση, η εικόνα πως πρέπει να είμαστε. Η ετερορύθμιση όπου αποκτά μεγάλη σημασία ο έλεγχος και η καθοδήγηση από το περιβάλλον.

Το τώρα μου δίνει κάθε φορά την ευκαιρία να ξεκινήσω από την αρχή. Η κάθε στιγμή έχει μια αρχή, μια μέση κι ένα τέλος. Είναι ένας κύκλος. Δίνοντας μου λοιπόν τη δυνατότητα να το πιάσω από την αρχή γίνομαι εφευρετική, δημιουργική με τις αισθήσεις σε ετοιμότητα όπως ακριβώς παίζει ένα παιδί. Από το τίποτα στήνει ένα ολόκληρο παιχνίδι ,βρίσκει τρόπους, βρίσκει λύσεις. Με άλλα παιδιά που τα γνωρίζει εκείνη τη στιγμή και κάποιες φορές  το πιο πιθανό είναι ότι δε θα τα ξαναδεί. Κι όμως αυτό δε του στερεί τη χαρά να μοιραστεί μαζί τους τη φαντασία του, τη χαρά του, το θυμό του πάνω στο παιχνίδι και μετά να αποχαιρετιστούν.

Το παρόν εμπεριέχει τα πάντα: αναμνήσεις, όνειρα, στοχασμοί, είναι όλα δραστηριότητες του παρόντος. Συμβαίνουν στο τώρα. Μπορεί να αφορούν  συμβάντα που συνέβησαν κάποια άλλη χρονική στιγμή όμως η ανάμνηση συμβαίνει στο παρόν, ο προγραμματισμός γίνεται στο παρόν, ο στοχασμός συμβαίνει στο παρόν.

 

Επαφή

Η συνάντηση με το διαφορετικό.η εμπειρία της διαφοράς. χωρίς διαφορά δεν υπάρχει επαφή.

Η επαφή αποτελεί τον πυρήνα της θεραπείας gestalt.Ο Polster (1987) ορίζει τρεις τύπους επαφών: την εσωτερική, τη διαπροσωπική και τη διεθνή.

Η εσωτερική επαφή είναι μια μορφή επίγνωσης που δημιουργείται από τον εαυτό μας. Έχει σχέση με ό,τι βιώνουμε οι ίδιοι μέσα μας.

Για την αποτελεσματική διαπροσωπική επαφή πέντε τουλάχιστον στοιχεία συμβάλλουν σε αυτή: το άτομο πρέπει να παρακολουθεί τα συναισθήματά μέσα στο σώμα του, ώστε να έρθει σε επαφή με την ίδια του την εμπειρία, να συμπεριλάβει στην αλληλεπίδραση του την επίγνωση που αποκτά, να συγκεντρώνει τη προσοχή του και να λαμβάνει πλήρως αυτά που λέει ο άλλος, να απαντά στον άλλο και να του δείχνει ότι τον άκουσε.

Όταν έχουμε συγκεντρωμένη τη προσοχή μας, μπορούμε να παρατηρούμε όχι μόνο αυτά που λέει ο άλλος, αλλά και τους λεπτούς μη λεκτικούς τρόπους επικοινωνίας, τις ελάχιστες ενδείξεις που δίνει το πρόσωπο, μια στάση ή μια χειρονομία που μπορεί να επιβεβαιώσει ή να ανατρέψει το λεκτικό μήνυμα. Όταν απαντάμε, η επικέντρωση της προσοχής μας, μας επιτρέπει να εντοπίσουμε πότε η απάντηση μας δεν είναι σωστή και να ρωτήσουμε ξανά πως είναι για τον άλλο. Έτσι επιτυγχάνεται η στιγμή προς στιγμή σχέση που είναι απαραίτητη για την καλή επικοινωνία.

Ο Houston (1990) έλεγε ότι η σχέση αυτή είναι σα «να μιλάω με το γείτονα, μια ηλιόλουστη μέρα, στη πόρτα του κήπου μου και όχι να χαιρετιόμαστε από τα παράθυρα των σπιτιών μας. Ο καθένας βρίσκεται μέσα στα όρια του, αλλά αρκετά  κοντά ο ένας στον άλλο ώστε καμιά φορά να αγγιζόμαστε κιόλας. Βιώνουμε ένα είδος συνεργίας-προσαρμόζω την αναπνοή μου και τους άλλους ρυθμούς του σώματος, ακόμη και τα κύματα του εγκεφάλου μου, για να συμπληρώσω την εμπειρία του άλλου, να έρθω πιο κοντά. Η σχέση αυτή καλλιεργεί μια ανοιχτή κατάσταση μάθησης και δημιουργίας».

 

Σημαντικοί κρίκοι στο κύκλο του εδώ και τώρα αποτελούν η επαφή και η απόσυρση. Δυο συστήματα με τα οποία επικοινωνούμε με τον κόσμο. Το σύστημα των αισθήσεων και το σύστημα της κίνησης. Το αισθητηριακό μας χρησιμεύει για το προσανατολισμό μας, το κινητικό αντιπροσωπεύει τη δράση, την ενεργοποίηση και μέσω αυτού κάνουμε κάτι. Ένας υγιής, ολοκληρωμένος άνθρωπος πρέπει να διαθέτει ένα καλό προσανατολισμό και την ικανότητα να δρα. Μερικές φορές όμως χάνεται τελείως το ένα από τα δυο όπως στις ακραίες περιπτώσεις σχιζοφρένειας. Τέτοιες είναι τα απολύτως αποσυρμένα άτομα που τους λείπει η δράση και τα παρανοϊκά που τους λείπει ο προσανατολισμός. Έτσι αν δεν υπάρχει ισορροπία μεταξύ του αισθάνεσθαι και του πράττειν αποσυντονίζεσαι εντελώς.

Και στη περίπτωση της εμμονής (ακινητοποίηση σε μια κατάσταση ακόμη κι αν δε μου προσφέρει κάτι) όπου υπάρχει υπερμετρη επαφή  και στην ολοκληρωτική απόσυρση ο φυσιολογικός ρυθμός διακόπτεται. Συχνά η παλινδρόμηση είναι η απόσυρση σε μια κατάσταση, σε ένα επίπεδο όπου νιώθω ασφάλεια.

 

ΑΣΚΗΣΗ

Άς δούμε λίγο περισσότερο αυτές τις έννοιες για να ανακαλύψουμε ποια είναι η κατάσταση εκείνη στην οποία νιώθετε άνετα και ποια εκείνη που δε τα βγάζετε πέρα καθώς επίσης με τι είστε σε επαφή όταν δε μπορείτε να είστε στο τώρα με τον κόσμο και το περιβάλλον σας.

Αν είστε μπερδεμένοι, βαριέστε ή με όποιο άλλο τρόπο μπλοκαρισμένοι δοκιμάστε το εξής:

Κλείστε τα μάτια και πάτε με τη φαντασία σας όπου θέλετε… Τώρα ελάτε πίσω, εδώ, τώρα. Συγκρίνετε τις δυο καταστάσεις. Πιθανότατα το εκεί είναι καλύτερο από το εδώ. Τώρα κλείστε πάλι τα μάτια. Ταξιδέψτε ξανά όπου εσείς θέλετε. Παρατηρείστε όποια αλλαγή. Ξαναρθείτε εδώ και ξανασυγκρίνετε τις δυο καταστάσεις. Έχει συμβεί κάποια αλλαγή;

Μεταφερθείτε πάλι κάπου αλλού-συνεχίστε μέχρι να νιώσετε άνετα στη τωρινή κατάσταση, μέχρι να έρθετε σε επαφή με τις αισθήσεις σας και να βλέπετε, να ακούτε, και να είστε εδώ, στη πραγματικότητα της στιγμής, σε αυτόν εδώ τον κόσμο. Μέχρι να αρχίσετε να υπάρχετε πραγματικά… θέλει κάποιος να μοιραστεί την εμπειρία του;